Έχεις δει τις “εκπαιδευτικές προσφορές”; Δωρεάν η πρώτη τάξη, δωρεάν βιβλία, δωρεάν μελέτη, μια βιβλιοθήκη δώρο, ποδήλατο για το μικρό σας παιδί κι αν μας φέρετε κι έναν φίλο σας, τα σουβλάκια σας κερασμένα κάθε Σάββατο. ΟΚ, υπερβάλλω ή μήπως όχι;
Τι γίνεται με όλες τις σουπερφανταστικές δωρεάν παροχές στα σχολεία ξένων γλωσσών; Πώς γίνεται να παρέχουν κάθε χρόνο κάτι ακόμα, κάτι νέο δωρεάν; Είναι αθέμιτος ανταγωνισμός, είναι πετυχημένος τρόπος προσέλκυσης πελατών, είναι το μαγικό κλειδί στην επιχειρηματικότητα ή απλώς… η κατάντια μας;
Το εκπαιδευτικό προϊόν είναι ένα επιστημονικό προϊόν: πρέπει να έχει υψηλή ποιότητα, σταθερότητα, συνέπεια και να εξελίσσεται σύμφωνα με τα ερευνητικά ευρήματα της παιδαγωγικής, της ψυχολογίας, και (στη συγκεκριμένη περίπτωση) της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας.
Τι σημαίνει λοιπόν το free-for-all στην εκπαίδευση; Σημαίνει απλώς…φτήνια. Δεν πιστεύω καθόλου ότι η εκπαίδευση πρέπει να είναι ακριβή, ελιτίστικη ή μη προσβάσιμη. Αντίθετα, είναι υπέροχο που ζούμε σε μια χώρα με δωρεάν παιδεία (ή τελικά όχι τόσο δωρεάν, αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα). Επίσης πρέπει πάντα να υπάρχουν δυνατότητες δωρεάν φοίτησης για άνεργους, άπορους ή ανθρώπους με δυσκολίες κάθε φύσης. Και σε κάθε περίπτωση, είναι καλό τα παιδιά μιας γειτονιάς να μπορούν να μάθουν αγγλικά χωρίς να ζορίζεται η οικογένεια. Όμως είναι διαφορετικό να απόφασίσει κανείς να παρέχει δωρεάν φοίτηση σε παιδιά με οικονομικές δυσκολίες, διαφορετικό να αποφασίσει κανείς να έχει προσβάσιμα δίδακτρα για τον πληθυσμό της περιοχής του και διαφορετικό να προωθεί το εκπαιδευτικό προϊόν μέσα από μια σειρά δωρεάν παροχών. Γιατί; Γιατί απλώς το δωρεάν το ένα-το άλλο-το τρίτο-και το παραπάνω σημαίνει πως το βάρος των εκπαιδευτικών αποφάσεων γίνεται με μη εκπαιδευτικά κριτήρια. Διαλέγουμε λοιπόν φτηνό (και άσχετο;) καθηγητή, προσφέρουμε δωρεάν (και κακής ποιότητας;) βιβλία, επενδύουμε σε κασετινομολυβακιγομαξυστρασπασουβλακι δώρο στις εγγραφές και όχι σε μέσα διδασκαλίας που θα βελτιώσουν τη μαθησιακή εμπειρία, οργανωνούμε εγγραφές-υπεραπαραγωγές, φυλλάδια ιλλουστρασιόν με χρυσόσκονη και πυροτεχνήματα αλλά δεν οργανώνουμε τη βιβλιοθήκη μας με περισσότερα λογοτεχνικά βιβλία, το σχολείο με καλύτερο ιντερνετ, τις τάξεις μας με σταθμούς μάθησης.
Με λίγα λόγια, όσο πιο πολλά δωρεάν βλέπεις, τόσο μεγαλύτερη έκπτωση έχει γίνει στην ουσία. Κι η ουσία θέλει ψάξιμο, μελέτη, κούραση, επένδυση και ασίγαστη αγάπη για την ουσία κάθε εκπαιδευτικού οργανισμού: το ατέλειωτο ταξίδι προς την γνώση.
